CDR Manifesto Polish

Międzynarodowy Manifest CDR

W 2021 roku międzynarodowa grupa naukowców, osób ze świata korporacyjnego i autorów publikacji współpracowała nad zebraniem ich dotychczasowych prac w jedną, międzynarodową definicję, która czerpie to, co najlepsze z każdej z nich, aby stworzyć zestaw zasad, które poprowadzą Cię w Twojej podróży w kierunku cyfrowej odpowiedzialności.

Definicja

Corporate Digital Responsibility (CDR) to zestaw praktyk i zachowań, które pomagają organizacji korzystać z danych i technologii cyfrowych w sposób, który jest postrzegany jako społecznie, ekonomicznie i środowiskowo odpowiedzialny.

1. Misja i zaufanie

Jasne i jednoznaczne publiczne oświadczenie o zamiarze wywierania pozytywnego wpływu na planetę i społeczeństwo, w połączeniu z jasnym określeniem misji. Zobowiązanie do wprowadzenia zdecydowannego i odpowiedzialnego zarządzania cyfrowego, o którym świadczy na przykład wdrożenie cyfrowej rady ds. etyki oraz dążenie do popierania a nawet wykraczania poza istniające przepisy, regulacje i wytyczne etyczne w krajach, w których działa organizacja.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

2. Sprawiedliwy i równy dostęp dla wszystkich

Zobowiązanie do sprawiedliwości, różnorodności i inkluzywności w organizacji i całym łańcuchu dostaw, zapewniające, że powstałe produkty i usługi są dostępne i możliwe do użycia przez wszystkich. Ponadto pracownicy zaangażowani w tworzenie, dostarczanie i wsparcie tych produktów i usług są traktowani w sposób odpowiedzialny i sprawiedliwy.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

3. Promowanie dobrobytu społecznego

Większy nacisk na ochronę danych osobowych, wspieranie prywatności i rozwiązanie problemu ubóstwa cyfrowego w zakresie dostępu do umiejętności i zrozumienia technologii, oraz ochrona całego społeczeństwa przed szkodliwymi skutkami produktów i usług cyfrowych.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

4. Uwzględnienie skutków gospodarczych i społecznych

Rozważenie ekonomicznego i społecznego wpływu decyzji podejmowanych w organizacji. Przejrzystość wobec udziałowców, pracowników i konsumentów w odniesieniu do wykorzystania w organizacji algorytmów i danych. Sprawiedliwy podział zysków zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji oraz minimalizowanie wpływu ekonomicznego na społeczeństwo poprzez zrównoważoną automatyzację.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

5. Przyspieszenie postępu dzięki ekonomii wpływu

Podjęcie kroków w celu zwiększenia popytu konsumentów na produkty lepsze pod względem ekologicznym i społecznym, wspieranie i inkubacja większej liczby małych i średnich przedsiębiorstw działających w dziedzinie czystych technologii, technologii ekologicznych, organicznych i nisko odpadowych łańcuchów dostaw oraz inwestowanie w inicjatywy o zrównoważonym i społecznym oddziaływaniu.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

6. Tworzenie zrównoważonej planety

Zrozumienie i raportowanie wpływu firmy na Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ lub podobne. Wprowadzanie innowacji i wychodzenie poza redukcję śladu węglowego, wprowadzanie pionierskich rozwiązań celem uporania się z największymi wyzwanami.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

7. Zmniejszenie wpływu technologii na klimat i środowisko naturalne

Wdrożenie zrównoważonej strategii IT, zrozumienie konsekwencji technologii, użycie energii ze źródeł odnawialnych, łagodzenie i minimalizowanie negatywnego wpływu oraz minimalizowanie wykorzystania kompensacji emisji CO2.

Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących tej zasady.

Zasada 1 - Misja i zaufanie

Dlaczego jest to ważne?

Technologie cyfrowe w sercu odpowiedzialności korporacyjnej, chroniące reputację i zaufanie do organizacji ze strony pracowników, klientów i udziałowców.

Powrót do zasad

1.1

Zdobywaj zaufanie publiczne poprzez ustanowienie i przestrzeganie Kodeksu Odpowiedzialności Cyfrowej, który publicznie deklaruje stanowisko takie jak na przykład opisane w Ethos Fund

Zarządzanie poprzez CDR lub Radę Etyki Cyfrowej / Radę Doradczą
Monitorowanie technologii - zrozumienie możliwości i zagrożeń
Bezpieczeństwo cyfrowe - ochrona danych i własności intelektualnej
Zrozumienie i stosowanie zasad etycznych przy korzystaniu z technologii cyfrowych i sztucznej inteligencji
Świadomość odpowiedzialności społecznej w zakresie transformacji cyfrowej
Zasady ograniczania śladu węglowego.

1.2

Zdefiniuj i zatwierdź misję oraz rozważ dostosowanie jej do wspierania wartości społecznych i zrównoważonego rozwoju w erze cyfrowej. Buduj kulturę organizacyjną, która umożliwia odpowiedzialne działania pracowników i kadry zarządzającej.

1.3

Wdrażaj solidne zasady zarządzania cyfrowego, np. radę ds. etyki cyfrowej, z należytym uwzględnieniem jej składu i sposobu zarządzania.

1.4

Wykraczaj poza i promuj wzmacnianie regulacji dotyczących odpowiedzialności poprzez przestrzeganie, popieranie rozwoju i eksponowanie odpowiednich zasad prawnych, etycznych oraz regulacji dla poszczególnych regionów i rynków (np. dane/sztuczna inteligencja) oraz certyfikacji (np. bezpieczeństwo online).

Zasada 2 - Sprawiedliwy i równy dostęp dla wszystkich

Dlaczego jest to ważne?

Zasady sprawiedliwości, równości, różnorodności i inkluzywności są źródłem potrzeby skutecznego zaangażowania różnych uczestników, takich jak klienci i pracownicy, w korzystaniu z technologii i usług cyfrowych.

Powrót do zasad

2.1

Innowacyjne, dostępne dla wszystkich i inkluzywe produkty i usługi

Zapewniaj wszystkim grupom społecznym dostęp do technologii cyfrowych (łączność, narzędzia i umiejętności)
Zadbaj o to, by produkty i usługi były inkluzywne z założenia, zorientowane na użytkownika, wygodne i dostępne dla wszystkich
Wspieraj postęp w zakresie innowacji społecznych poprzez narzędzia i technologie cyfrowe.

2.2

Promowanie sprawiedliwości, równości, różnorodności i inkluzywności

Promuj różnorodność i zróżnicowane perspektywy w procesie projektowania produktów i usług, unikaj uprzedzeń wynikających z technologii/sztucznej inteligencji, które pogarszają perspektywy społeczne
Aktywne unikaj dyskryminacji w ramach cyfrowej transformacji biznesu.

2.3

Odpowiedzialne prawa pracownicze

Zapewniaj przestrzeganie praw człowieka i pracownika przy odpowiedzialnym zlecaniu pracy w ramach „gig economy”
Zapewniaj odpowiedzialne prawa pracownicze w całym (cyfrowym) łańcuchu dostaw
Respektuj prawa pracowników do prywatności i godności ludzkiej w zdigitalizowanych miejscach pracy.

Zasada 3 - Promowanie dobrobytu społecznego

Dlaczego jest to ważne?

Zapewniaj ochronę danych i prywatności, umożliwiaj ludziom angażowanie się i rozwijanie umiejętności oraz chroń ich przed szkodami w celu poprawy reputacji i zaufania.

Powrót do zasad

3.1

Wdrożenie silnej ochrony prywatności

Zapewnij ochronę prywatności danych pracowników, klientów, obywateli i wszystkich osób zaangażowanych.

3.2

Wdrożenie odpowiedzialnych praktyk dotyczących danych

Stosuj odpowiedzialne praktyki weryfikacji i usuwania danych, w tym przejrzystość wykorzystania i przetwarzania danych zewnętrznych
Wdrażaj odpowiedzialne praktyki ochrony i reagowania w zakresie bezpieczeństwa cyfrowego
Proaktywnie informuj w przypadku korzystania ze śledzenia, scoringu i profilowania oraz dawaj możliwość dezaktywowania tych funkcji
Unikaj szkodliwej manipulacji zachowaniami poprzez wykorzystanie danych, technologii i narzędzi cyfrowych.

3.3

Promowanie umiejętności w zakresie dojrzałości cyfrowej

Przeciwdziałaj ubóstwu cyfrowemu i promuj inkluzję społeczną (dostęp do technologii cyfrowych, dostęp do cyfrowych usług finansowych)
Promuj postępy w zakresie społecznej dojrzałości cyfrowej (umiejętności, zaufanie i zrozumienie).

3.4

Frem et godt, digitalt velferdssamfunn

Følge sosial, etisk digital praksis – for å redusere effekten av"falske nyheter" og upassende digital innflytelse (digital skade)
Fremme en fysisk og mental sunn livsstil, støttet av eller forbedret av digitale produkter eller tjenester.

4 - Uwzględnienie skutków gospodarczych i społecznych

Dlaczego jest to ważne?

Potrzeba rozważenia wpływu ekonomicznego i społecznego decyzji podejmowanych w ramach organizacji.

Powrót do zasad

4.1

Planowanie automatyzacji w sposób zrównoważony i odpowiedzialny

Zastępuj miejsca pracy wykonywanej przez ludzi w sposób odpowiedzialny, rozważ programy przekwalifikowania i szkoleń
Zapewnij etyczne, bezstronne i dające się wyjaśnić algorytmy podejmowania decyzji przez sztuczną inteligencję
Zapewnij pracownikom możliwość zrozumienia dylematów etycznych i społecznego wpływu technologii i transformacji cyfrowej poprzez szkolenia świadomościowe
Aktywnie angażuj się w badanie opinii pracowników w zakresie transformacji cyfrowej, automatyzacji i wdrażania technologii.

4.2

Przejrzystość wobec zainteresowanych stron dzięki weryfikowalnym danym i algorytmom pochodzącym od stron trzecich

Zapewnij, że organizacje i konsumenci rozumieją źródła gromadzonych danych, gdzie się znajdują, co jest z nimi robione, w tym scoring, profilowanie, raportowanie
Upewnij się, że rozumiesz kwestie autentyczności i przejrzystości wykorzystywanych algorytmów sztucznej inteligencji stron trzecich.

4.3

Dzielenie się korzyściami ekonomicznymi z pracy w sektorze cyfrowym

Dziel się korzyściami ekonomicznymi z pracy w zakresie technologii cyfrowych ze społeczeństwem, na przykład poprzez odpowiednie opodatkowanie
Zapewnij poszanowanie praw własności danych osobowych, ograniczenie piractwa danych i umożliwienie indywidualnej monetyzacji
Promuj otwartość danych w celu umożliwienia szerokiej innowacyjności dla wszystkich (w tym prawa do naprawy).

Zasada 5 - Przyspieszenie postępu dzięki ekonomii wpływu

Dlaczego jest to ważne?

Aby przyspieszyć postęp, wykorzystaj i wspieraj powstającą gospodarkę opartą na technologiach czystych.

Powrót do zasad

5.1

Inwestowanie w zrównoważony rozwój / środowisko / ekonomię wpływu

Szukaj partnerów w ekosystemach w całym łańcuchu dostaw, angażuj i mierz wpływu ekotechnologii i czystych rozwiązań cyfrowych
Ukierunkowuj się na wzrost na rynkach związanych ze środowiskiem naturalnym, które są zgodne z misją i pozytywnym wpływem na planetę.

5.2

Korzystanie z weryfikowalnego offsetu

Zrozum rynek kompensacji emisji i jeśli korzystasz z kompensacji, staraj się korzystać z takich, które są weryfikowalne lub cyfrowo aktywowanej naturalnej sekwestracji węgla (jak np. zalesianie).

5.3

Przyspieszenie i innowacja zrównoważonych zachowań konsumenckich

Wykorzystuj produkty cyfrowe w celu umożliwienia, na przykład, rozróżnienia cenowego wśród produktów, które promują zrównoważone praktyki
Rozważ modele ekonomiczne, które bardziej sprzyjają zrównoważonym praktykom.

Zasada 6 - Tworzenie zrównoważonej planety

Dlaczego jest to ważne?

Wyjście poza koncepcje neutralności węglowej do idei pozytywnego wpływu na planetę, wykraczającego poza zakres organizacyjny, przy użyciu produktów i usług cyfrowych.

Powrót do zasad

6.1

Raportowanie wpływu działalności w odniesieniu do kontroli wpływu stron trzecich

Promuj przejrzyste, zrównoważone i etyczne praktyki pracy w całym łańcuchu dostaw, zgodnie z definicjami uznanych standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, takim jak stworzony przez ONZ Global Compact, Global Reporting Initiative, SASB, struktury raportowania ESG lub BCorp, w tym praktyk w zakresie odpowiedzialności cyfrowej.

6.2

Innowacje i pozytywny wpływ poza granicami firmy

Wykorzystując technologie i usługi cyfrowe, staraj się wprowadzać innowacje i tworzyć nowe linie produktów lub usługi biznesowe, które w sposób namacalny i pozytywny wpływają na

Zrównoważone praktyki ekonomiczne - łańcucha dostaw, ludzi, biznesu
Zrównoważony rozwój społeczny - spójność społeczna, zaufanie i prywatność
Zrównoważony rozwój w kwestiach środowiska naturalnego, bioróżnorodności, odpadów, zasobów naturalnych

Wprowadzaj zasady gospodarki obiegu zamkniętego do projektowania produktów
Na przykład, udostępniaj dane lub API, lub wykorzystuj inne technologie związane z analizą i przetwarzaniem danych, aby stworzyć nowe korzyści społeczne i środowiskowe.

7 - Zmniejszenie wpływu technologii na środowisko naturalne

Dlaczego jest to ważne?

Złagodzenie wpływu Twojej organizacji podczas przejścia na modele Carbon Zero lub Carbon Negative i Net Zero.

Powrót do zasad

7.1

Wdrożenie ekologicznej strategii IT

Stosuj odpowiedzialne praktyki recyklingu technologii cyfrowych - cel: zero odpadów, promowanie gospodarki obiegu zamkniętego
Przestrzegaj odpowiedzialne praktyki utylizacji technologii cyfrowych, w tym wydłużanie okresu eksploatacji technologii, np. smartfonów i korzystanie z używanych urządzeń IT.
Uwzględniaj aspekty środowiskowe w korzystaniu z technologii cyfrowych - np. zrównoważone projektowanie stron internetowych i strategii IT.

7.2

Pomiar, raportowanie, minimalizacja zużycia energii i przejście na energię odnawialną

Zmniejsz zużycie poprzez pomiar i aktywną redukcję emisji z zakresu 1, 2 i 3 przy użyciu technologii cyfrowej.

W swoich centrach danych i centrach danych łańcucha dostaw, bezpośrednio i pośrednio
W biurach i obiektach biznesowych
W podróżach służbowych i flotach pojazdów
W zdecentralizowanej bazie zasobów.

Nowa odpowiedzialność cyfrowa

1. Wprowadzenie

Użycie terminu Corporate Digital Responsibility (CDR) wzrosło od czasu, gdy po raz pierwszy regularnie zaczął się pojawiać w definicjach powstających w całej Europie od około 2018 roku do dnia dzisiejszego. Było ono szczególnie rozpowszechnione w regionie krajów niemieckojęzycznych, z wieloma aktywnie zaangażowanymi organizacjami w całych Niemczech i Szwajcarii. Podczas pandemii rozprzestrzenił się bardziej, z regularnymi odniesieniami pojawiającymi się w krajach tak odległych jak Korea Południowa, Chiny, USA i reszta Europy.

Wiele z opublikowanych definicji jest ściśle zgodnych w 80-90%, choć kilka z nich wnosi ważny dodatkowy czynnik, który jest warty rozważenia. To, co je łączy, to uznanie, że obowiązkiem firm jest wzmacnianie pozytywnych skutków społecznych technologii cyfrowych i minimalizowanie skutków negatywnych wykraczając poza zobowiązania prawne.

Celem niniejszego opracowania, zawierającego ewolucję definicji CDR, infografikę oraz zbiór zasad, jest zebranie treści zawartych w wielu definicjach w formie, którą można by określić jako manifest CDR - powstały we współpracy z wieloma osobami zaangażowanymi pierwotnie w tworzenie koncepcji i ujednolicenie międzynarodowego języka wokół CDR.

Wśród autorów (w kolejności alfabetycznej poniżej) tego wspólnie opracowanego dokumentu znajdują się autorzy trzech regularnie cytowanych oryginalnych definicji CDR, a także inne osoby, które regularnie uczestniczą w jego ciągłej ewolucji

Dr Saskia Dörr (WiseWay, autorka książki Springera "Corporate Digital Responsibility")
Tim Frick (Mightybytes i regularny autor publikacji na temat CDR).
Christopher Joynson (założyciel CDR definition, wcześniej Atos, obecnie Jacobs)
Oliver Merx (założyciel globalnej grupy CDR na LinkedIn)
Rob Price (założyciel CDR definition, wcześniej Worldline, obecnie Futuria)
Michael Wade (twórca definicji CDR, Międzynarodowy Instytut Rozwoju Zarządzania - IMD, Lozanna)

2. Dlaczego potrzebujemy Corporate Digital Responsibility?

Założeniem CDR jest to, że technologie cyfrowe mogą być wykorzystywane do niesienia pozytywnego wpływu dla nas wszystkich. Przekonaliśmy się o tym wyraźnie podczas pandemii. Gdzie byśmy się znaleźli bez możliwości efektywnej pracy znacznej części pracowników z domu przy użyciu narzędzi do współpracy, takich jak Zoom czy Teams, połączonych szybkimi łączami szerokopasmowymi; robienia zakupów w supermarkecie online, wirtualnej wizyty u lekarza za pomocą aplikacji i wielu innych przykładów. Z drugiej strony można jednak stwierdzić, że nasza prywatność nigdy nie była bardziej zagrożona, nasze hasła są coraz bardziej narażone na cyberataki i wycieki danych, a ukierunkowane fake newsy i teorie spiskowe z ich wpływem wzmocnionym poprzez technologię nie zagrażały tak bardzo demokracji. CDR powstało z hipotezy, że korporacje mają większą odpowiedzialność za tworzenie pozytywnych wpływów na społeczeństwo i planetę, a także za łagodzenie skutków niewłaściwego użycia lub nadużycia technologii cyfrowych.

Zanim jednak przeanalizujemy CDR w sposób bardziej szczegółowy, ważne jest rozwinięcie terminu "technologie cyfrowy". Czy też, po prostu "Czym są technologie cyfrowe?”

2.1 Czym są technologie cyfrowe

MCA [1] (w Wielkiej Brytanii) opracowało definicję technologii cyfrowych w 2014 roku w ramach ich Roku Technologii Cyfrowych, której istotę najlepiej uchwycić jako "Technologie cyfrowe tworzą nowy kapitalizm, z nowymi możliwościami i nowymi wyzwaniami". Na różnych etapach tego, co obecnie uważamy za "rewolucję cyfrową", technologie cyfrowe były różnie postrzegane przez różne typy organizacji:

Być może pierwszym spostrzeżeniem było przejście do trybu online, technologie cyfrowe były często postrzegane jako strona internetowa, aplikacja mobilna i domena szefa działu marketingu w interakcjach z klientami.
Firmy technologiczne regularnie odnosiły się do cyfryzacji jako nadejścia SoCloMo - Social Media, Cloud i Mobility. Transformacja cyfrowa stawała się zatem często adopcją tych technologii
Tymczasem powstanie agencji cyfrowych i podejście "born in the web" doprowadziło do rozwoju produktów zgodnie z metodologiami Agile i DevOps.
Te podejścia, które przyspieszyły cyklu dostarczania nowych funkcjonalności, doprowadziły do zastosowania tych samych zasad w całym modelu operacyjnym i procesach, aby umożliwić przedsiębiorstwu działanie zgodnie z nowym "cyfrowym tempem" jego technologii.

Dziś uważamy, że technologie cyfrowe to połączenie tempa wprowadzania zmian i elastyczności, mentalności "born in the web", wykorzystania nowych technologii umożliwiających tworzenie, przetwarzanie i wymianę danych w celu dostarczenia produktów i usług konsumentom. Technologie te obejmują chmurę obliczeniową, urządzenia mobilne, IoT, blockchain, automatyzację, machine learning i sztuczną inteligencję oraz wiele innych. Produkty i usługi mogą być przełomowe, bardziej wydajne, tańsze, łatwiej dostępne.

Co więcej, tempo zmian tych technologii, w połączeniu z organizacjami, które działają z większą szybkością w dostarczaniu przełomowych lub innowacyjnych produktów i usług, jest takie, że okazało się, iż ludziom trudno jest nadążyć - zarówno w adopcji tych produktów, jak i w zdolności pracodawcy i pracownika (w tradycyjnych przedsiębiorstwach) do rozwijania nowych umiejętności.

To właśnie ta postrzegana, pogłębiająca się przepaść cyfrowa (rozumiana nie tylko jako dostęp do szerokopasmowego łącza, ale jako możliwość dostępu do szeregu potrzebnych technologii, narzędzi i umiejętności) doprowadziła do powstania Corporate Digital Responsibility, przynajmniej w odniesieniu do ewolucji definicji Atos/Worldline.

Trzeba jednak przyznać, że idea ta ewoluowała z wielu perspektyw. Z punktu widzenia biznesu cyfrowego (zwłaszcza GAFA) może to być wyłaniająca się potrzeba zwiększonej odpowiedzialności społecznej firm sektora telekomunikacyjnego i cyfrowego od czasu powstania Internetu. Dodatkowo, można rozważyć perspektywę jurysdykcji, która dostrzega nowe możliwości biznesowe i społeczne związane z technologiami cyfrowymi oraz konieczność wprowadzenia „miękkich” praw (lub cyfrowych wytycznych etycznych) jako dodatku do regulacji (patrz Inicjatywa CDR Federalnej Agencji Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów w Niemczech). I co ważne, z perspektywy zrównoważonego rozwoju stawało się coraz bardziej oczywiste, że ekologiczne skutki rozwoju cyfrowego (na przykład centra danych, algorytmy kryptowalutowe itp.) były przez długi czas ignorowane.

[1] Management Consultancies Association (MCA) - stowarzyszenie handlowe w Wielkiej Brytanii

2.2 Rozwój odpowiedzialności cyfrowej przedsiębiorstw

Większość uwagi i rozwoju odpowiedzialności cyfrowej dotyczyła regionu DACH (Niemcy, Austria, Szwajcaria) w Europie. Wynika to z początkowego zainteresowania rządu niemieckiego (Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów), które następnie zostało zastąpione przez stowarzyszenia biznesowe, często zdominowane przez sektor technologiczny. W sąsiednich regionach geograficznych, takich jak Polska i Włochy, odnotowano także szerokie zainteresowanie i wykorzystanie terminu CDR. Gdzie indziej, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii i Francji, skupiono się raczej na częściach składowych CDR (np. odpowiedzialność środowiskowa plus etyka cyfrowa) niż na holistycznej wizji samego CDR. W 2021 r. zaobserwowaliśmy jednak zainteresowanie z dalszych stron - Samsung (Korea Południowa) zobowiązał się do realizacji CDR w styczniowym oświadczeniu, a w Chinach i Stanach Zjednoczonych zaczęły pojawiać się artykuły na ten temat.

Wiele z tych inicjatyw ma tendencję do ograniczania się do kraju działalności. Na przykład Niemieckie Stowarzyszenie na rzecz Gospodarki Cyfrowej (BVDW) zdefiniowało ostatnio CDR jako część tak zwanego działania "CDR Building Bloxx", jednak, mimo że wśród jego członków znajduje się wiele przedsiębiorstw międzynarodowych, jest ono bardzo skoncentrowane na Niemczech oraz na zatrudnieniu i sytuacji gospodarczej w tym kraju. Podobnie, znakomity dokument na temat CDR przygotowany przez Ethos Fund w Szwajcarii koncentruje się na relacjach pomiędzy funduszem inwestycyjnym a szeregiem czołowych szwajcarskich (ponownie międzynarodowych) przedsiębiorstw - w istocie, być może warto również wspomnieć o Szwajcarskiej Inicjatywie Cyfrowej, która, choć nie jest określana jako CDR, wykonuje interesującą pracę wokół certyfikacji właściwego wykorzystania danych oraz koncentruje się na bezpieczeństwie i prywatności.

Istnieje kilka doskonałych, globalnych i regionalnych działań koordynowanych, ale dotyczą one raczej jednej z części składowych CDR niż samego CDR. Na przykład Światowe Forum Ekonomiczne bardzo mocno koncentruje się obecnie na etyce wykorzystania sztucznej inteligencji (pod kierownictwem Kay Firth-Butterfield), a Program Ochrony Środowiska ONZ wykonuje znakomitą pracę nad globalną transformacją cyfrową, odgrywając również kluczową rolę w niedawno uruchomionej koalicji na rzecz środowiskowo zrównoważonego sektora cyfrowego (CODES). Należy również zauważyć, że istnieje szereg innych ruchów i grup we wczesnej fazie działalności, które mają podobne cele do CDR, choć nie używają tego terminu wprost - na przykład Digital with Purpose i Tech for Good.

Intencją tego opracowania i zebrania najlepszych elementów z różnych definicji jest zatem przedstawienie globalnej perspektywy tego, czym może być CDR i jak organizacje mogą wykorzystać go jako holistyczne ramy do opisania tego, co robią zarówno w ramach swojej działalności, ale co jest naprawdę ważne, poza nią - skłaniając je do głębszego zastanowienia się nad pozytywnym wpływem, jaki mogą wywierać wykorzystując technologie cyfrowe do wprowadzania innowacji w celu rozwiązywania problemów społecznych.

2.3 Schemat wyjściowy

Jak wspomniano wcześniej, wszystkie definicje są w dużym stopniu zgodne i skutecznie pomagają przedsiębiorstwom myśleć o ich odpowiedzialności korporacyjnej w kontekście technologii i usług cyfrowych. Przyjęte przez nas podejście nie polega na tym, aby wymyślać na nowo, ale nałożyć najlepsze elementy każdej z definicji na istniejące zasady. W tym kontekście powróciliśmy do pierwotnych zasad odpowiedzialności korporacyjnej (CR, czyli ekonomicznej, ekologicznej i społecznej), ale rozpatrywaliśmy je w szczególności przez pryzmat technologii cyfrowych. Dzięki CDR perspektywa CR rozszerzyła się i ma również wpływ na sferę cyfrową. Istnieją różne propozycje, jak perspektywa cyfrowa współgra z tradycyjnymi trzema. W "poczwórnym modelu" czwarta sfera cyfrowa została dodana do trzech sfer: ekonomicznej, ekologicznej i społecznej.

Michael Wade (patrz rysunek 1) zaproponował model, w którym czwarty krąg - technologiczny - działa w istocie jako filtr dla tych trzech sfer, ponieważ technologia cyfrowa jest wpleciona we wszystkie aspekty dzisiejszego świata.

Sugerujemy, że samo dodanie czwartego wymiaru obok pozostałych nie oddałoby sprawiedliwości daleko idącym skutkom digitalizacji, która stanowi odpowiednik świata fizycznego. Dlatego proponujemy, w oparciu o pracę dr Saskia Dörr (2021), zintegrowany model CDR z efektami społecznymi, ekologicznymi i ekonomicznymi, które pokazują wpływ działań cyfrowych w świecie fizycznym i/lub cyfrowym. Podkreśla to, że ich skutki nie pozostają w świecie cyfrowym i że skutki w świecie cyfrowym i fizycznym wpływają na siebie nawzajem.

Skala niektórych wyzwań, przed którymi obecnie stoimy, jest taka, że nie wystarczy uznać jedynie tego co jesty w granicach organizacji jako odpowiedzialność dyrektorów za dokonanie zmian. Na przykład, chociaż ważne jest, aby firma uznała odpowiedzialność za złagodzenie własnego wpływu na środowisko, skala wyzwania jest taka, że potrzebujemy, aby wielu z nich wyszło poza własny wpływ (poza Net Zero lub Carbon Negative) i wprowadzało innowacje w celu stworzenia produktów i usług, które miałyby społeczny lub ekologiczny wpływ poza wpływem samej organizacji. Ponadto moglibyśmy dojść do podobnych wniosków w sprawie etyki cyfrowej, uznając, że jedną rzeczą jest zgodność z GDPR jako organizacja, ale czymś zupełnie innym jest wywieranie pozytywnego wpływu na sposób zarządzania danymi osobowymi dla społeczeństwa jako całości, na przykład poprzez opowiadanie się za ulepszonymi przepisami lub dostarczanie ulepszonych produktów. Podsumowując, musimy wyraźnie przyjrzeć się wpływowi zewnętrznemu, tak samo jak zapewnić porządek wewnątrz organizacji.

Rysunek 1: Michael Wade (MIT Sloan Review, 2020)

2.4 Adnotacja na temat Ethos Fund

Warto przywołać definicję Ethos dotyczącą CDR, ponieważ jest ona prowadzona z perspektywy kogoś, kto podejmuje decyzje inwestycyjne w imieniu społeczeństwa (fundusze emerytalne). Wynika z niej kilka istotnych punktów, które zasługują na uwzględnienie, z których najbardziej centralnym jest wymóg posiadania przez zarząd publicznego Kodeksu Odpowiedzialności Cyfrowej. Zamiast przypisywać się do jakiejś konkretnej części kwadrantu, ta pierwsza zasada przewodnia definicji Ethos wydaje się centralna dla wszystkich.

Związana z istnieniem kodeksu jest zasada publikowania tego kodeksu w sposób w pełni przejrzysty, ale również aplikowanie tej zasady do wszystkich zastosowaniach danych i technologii takich jak sztuczna inteligencja – czyli na przykład przejrzystość algorytmów sztucznej inteligencji. Kluczowym słowem jest tu przejrzystość i wiarygodność publicznie podawanych twierdzeń. Wraz z rosnącym naciskiem na raportowanie ESG i benchmarking, który ma na celu wyjście poza rynkowy szum i „digital-washing”, przejrzystość przestrzegania tego kodeksu będzie kluczowym elementem i z tego powodu dodaliśmy przejrzystość do kwadrantu Economic CDR.

Ethos Digital Responsibility Expectations, 2020

Rada Dyrektorów musi zapewnić, że spółka posiada Kodeks Odpowiedzialności Cyfrowej obejmujący główne zagadnienia, przed którymi ona stoi, i określający ich wagę w odniesieniu do sektora działalności i specyfiki spółki. Rada Dyrektorów jest odpowiedzialna za objęcie wszystkich kwestii cyfrowych i coroczną weryfikację czy zakres ten jest adekwatny. Kodeks powinien obejmować co najmniej następujące zagadnienia:

Zarządzanie
Monitorowanie technologii
Bezpieczeństwo cyfrowe
Prywatność i ochrona danych
Zasady etyczne dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji
Społeczna odpowiedzialność za transformację cyfrową
Zasada ograniczania cyfrowego śladu środowiskowego

2.5 Badanie dotyczące dobrostanu cyfrowego

Podczas tworzenia definicji CDR w ramach prac Atos (i Worldline) w 2017 r. przeprowadzono globalne badanie opinii publicznej dotyczące tego, jakie są odczucia ludzi w związku z technologią. W szczególności próbowano zrozumieć, jakie były wzorce, które prowadziły do udanej adopcji i gdzie strach lub brak zaufania był wyższy. Wyniki można podsumować w ten sposób, że ludzie mieli najbardziej pozytywne odczucia tam, gdzie produkty były niezwykle wygodne - proste w użyciu, oszczędzały czas - lub tam, gdzie miały potencjalne korzyści dla zdrowia. W szerszym ujęciu, doprowadziło to do silnego skupienia się w definicji CDR na dostępności produktów oraz na cyfrowym dobrostanie. W niektórych rozmowach na temat CDR nacisk kładzie się na zapobieganie niewłaściwemu wykorzystaniu danych w kontekście technologii cyfrowych, ale ważne jest, aby bardziej ogólnie rozważyć tworzenie produktów i rozwiązań, które pomagają w nakierowaniu działań na dobre tory. Z tego powodu cyfrowy dobrostan jest uwzględniony jako element uzupełniający "projektowania produktów zorientowanych na użytkownika, dostępnych dla wszystkich i wygodnych".

Wraz z wydarzeniami dotyczącymi kryzysu klimatycznego, które razem z pandemią zdominowały wiadomości w 2021 roku, stało się jasne, że nie da się oddzielić zrównoważonego rozwoju społecznego od zrównoważonego rozwoju planety. Ten duży nacisk na środowiskowy aspekt CDR jest również wyrazem uznania dla większego skupienia się na, oraz i zainteresowania tym obszarem w związku z ożywieniem dyskusji na temat Porozumienia Paryskiego, COP26 i dążeniem do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs) do 2030 roku. Co ciekawe, ta luka istniała w definicji Atos, ale nie była ona obecna w większości pozostałych definicji.

2.6 Myślenie o środowisku

Pierwotne skupienie się na tym kwadrancie w definicji Michaela Wade'a było mocno skoncentrowane na działaniach w granicach organizacji - mianowicie na recyklingu odpadów technologicznych, odpowiedniej utylizacji i wykorzystaniu energii odnawialnej, które są absolutnie kluczowe. Jest to jednak szybko rozwijająca się dziedzina, a pandemia przyspieszyła zainteresowanie i skupienie na niej w ciągu ostatnich kilku miesięcy, w czym pomógł szereg nowych inicjatyw, takich jak Europejski Zielony Ład, podpisany niedawno przez 26 firm sektora technologicznego.

Pierwszym ważnym dodatkiem do kwadrantu środowiskowego jest wykorzystanie technologii cyfrowych (IOT, analizy obrazu i tekstu przy użyciu sztucznej inteligencji, jak na przykład jak OCR, NLP itp.) do agregacji danych i raportowania, które umożliwiają tworzenie wizualizacji danych w czasie rzeczywistym w przedsiębiorstwach, które pozwalają im skutecznie zarządzać wszelkimi projektami przez pryzmat wpływu na środowisko. Można to było zaobserwować w tym jak duże organizacje międzynarodowe podjęły znaczące zobowiązania do neutralności węglowej lub w niektórych przypadkach negatywnej emisji dwutlenku węgla.

Druga grupa działań, opierająca się na zasadach z poprzedniej sekcji, dotyczy wykorzystania technologii cyfrowych do wprowadzania innowacji i tworzenia produktów, które mają pozytywny wpływ na środowisko - czy to w zakresie zmian klimatycznych, różnorodności biologicznej czy zrównoważonego wykorzystania zasobów. W związku z tym dodano "Innowacje z wykorzystaniem technologii cyfrowych w celu tworzenia produktów i usług wywierających pozytywny wpływ na środowisko", które obejmują niektóre działania w zakresie Tech for Good oraz innowacje oparte na współpracy, widoczne na całym świecie. Potwierdza to pracę Programu Środowiskowego ONZ (jako część CODES, a także we własnym zakresie) w kwestii współpracy ze społecznościami i biznesem w celu tworzenia produktów i usług wokół własnej zdecentralizowanej transformacji cyfrowej.

2.7 Zwiększenie nacisku na potrzebę wdrożenia CDR

Największym pytaniem dotyczącym CDR w jego embrionalnej formie było to, czy ma on pozostać koncepcją akademicką, czy też przejść do masowego przyjęcia przez przedsiębiorstwa. Kluczowe znaczenie ma tu powód do zmiany - w jaki sposób zapewniłoby to zwiększenie przychodów, poprawę rentowności? W istocie, jak potrzeba zmiany wyraża się w kontekście modeli ekonomicznych, które znaliśmy przez ostatnie kilka dekad.

Niewątpliwie zmiany są w toku. Wspomnieliśmy już wcześniej o Ethosie jako przykładzie organizacji, która chce podejmować decyzje inwestycyjne w oparciu o zdolność organizacji do opisania swoich działań w kontekście zrównoważonego wpływu, jaki wywierają na świat. W istocie, organizacje, które obecnie osiągają wyższe wyniki w zakresie ESG, już teraz zauważają pozytywne konsekwencje, na przykład tańszy dostęp do kapitału. Co więcej, wpływ niskich wyników ESG jest również bardziej widoczny w kontekście reputacji i trudności z przyciągnięciem potencjalnych pracowników z pokolenia millenialsów.

Widzimy debaty na temat opodatkowania i regulacji dużych instytucji sektora cyfrowego, objęte częściowo ekonomicznym kwadrantem definicji Michaela Wade'a, podobnie jak skupienie się na zrównoważonych i przejrzystych łańcuchach dostaw i rozważaniach w odniesieniu do zrównoważonej automatyzacji - utrzymując silny nacisk na ewolucję siły roboczej poza doczesnymi wymaganiami biznesowymi. Sugerowanym uzupełnieniem jest Social Impact Investment, uznający niedawny wzrost Social Impact Bonds (SIBs) i Development Impact Bonds (DIBs). Chociaż powyższe inicjatywy nie zawsze muszą być oparte na technologii cyfrowej, to jednak technologie cyfrowe i analityka danych (stosowane w sposób etyczny) mogą przyczynić się do rzeczywistej zmiany sytuacji gospodarczej.

2.8 Technologie cyfrowe w samym sercu odpowiedzialności korporacyjnej

Wreszcie, wprowadza to również kolejny ważny element, który proponujemy dodać, a związany jest on z obowiązkiem dzielenia się Kodeksem Odpowiedzialności Cyfrowej i jego dostosowaniem do misji definiującej organizację. Wiele organizacji jest w trakcie rewidowania i ponownego definiowania swojej misji w taki sposób, aby wzmocnić więzi między firmami, klientami, społecznością i, co ważne, pracownikami.

Każda ze stron musi mieć wiarę i ZAUFANIE w realizację tych zmian, aby naprawdę coś zmienić. Przeżyliśmy dekadę różnych marketingowych szumów - cloudwashing, greenwashing i inne. Teraz organizacje muszą nie tylko mówić to, co trzeba, ale także wprowadzać to w czyn, aby zapewnić, że wszyscy zaangażowani - czy to z organizacji sektora publicznego, czy prywatnego - widzą i odczuwają zmianę oraz obdarzają zaufaniem organizację, która z powodzeniem przeprowadziła swoją transformację, aby wywrzeć pozytywny wpływ na zrównoważony rozwój naszej planety i społeczeństwa.

2.9 Inne godne uwagi inicjatywy lokalne w zakresie CDR

W powyższym tekście przywołano już szereg definicji i inicjatyw CDR. Dla uzupełnienia należy dodać, że w skali lokalnej aktywne są również następujące inicjatywy

CDR Kodex, stworzony przez CDR Initiative (Niemcy)

Dziewięć zasad pokazuje cele CDR i wspiera przedsiębiorstwa przy wyborze środków ich realizacji. Uzupełnia je pięć obszarów działania: Obsługa danych, edukacja, ochrona klimatu i zasobów naturalnych, zaangażowanie pracowników i integracja. CDR Kodex został opracowany przez korporacyjnych członków CDR Initiative i opublikowany w 2021 roku. Wszyscy członkowie zobowiązują się do przestrzegania i raportowania w zakresie uzgodnionych zasad. Jest on moderowany przez niemieckie Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów i skierowany nie tylko do decydentów w gospodarce, polityce i społeczeństwie, ale także do konsumentów.

https://cdr-initiative.de/kodex

Referencje

Cooper, T.; Jade, S. & Wei, K. (2015): Corporate Digital Responsibility. Doing Well by Doing Good, Accenture, https://www.accenture.com/gb-en/insight-outlook-doing-well-doing-good (abgerufen: 21. Februar 2020)
Brink, A. & Esselmann, F. (2019): Corporate Digital Responsibility. Ethik für das digitale Kerngeschäft, Prof. Dr. Alexander Brink und Dr. Frank Esselmann im Interview, w: CSR News, 33(1), 32-35.
Christian Thorun (Institute for Consumer Policy, Niemcy) odniósł się do potrzeby CDR w opublikowanym w 2018 roku artykule. Smart-Data-Begleitforschung (2018): Corporate Digital Responsibility. Fachgruppe "Wirtschaftliche Potenziale & gesellschaftliche Akzeptanz", Berlin
Christopher Joynson (Atos) & Rob Price (Worldline) wspólnie zdefiniowali ją w serii blogów opublikowanych w 2018 r., jako produkt z globalnego strumienia badawczego analizującego poszerzający się Digital Divide in a Digital Society (https://corporatedigitalresponsibility.co.uk/resources)
Michael Wade (IMD - Instytut Rozwoju Zarządzania) zdefiniował CDR w ostatecznej pracy opublikowanej w MIT Sloan Review w 2020 roku https://sloanreview.mit.edu/article/corporate-responsibility-in-the-digital-era/
Saskia Dörr (2021) Corporate Digital Responsibility. Managing Corporate Responsibility and Sustainability in the Digital Age. Springer: Berlin. https://www.springer.com/gp/book/9783662638521.
Ethos Fund, szwajcarski emerytalny fundusz inwestycyjny, zdefiniował CDR z perspektywy podejmowania decyzji inwestycyjnych w 2020 r.
BVDW (wspierane przez PWC Niemcy) pracują nad obszerną definicją CDR, która ma zostać opublikowana w 2021 roku, "CDR Building Bloxx"
Badania dotyczące czynników napędzających wartość CDR - Esselmann, Golle, Thiel & Brink (2020) Corporate Digital Responsibility. Unternehmerische Verantwortung als Chance für die deutsche Wirtschaft. https://zentrum-digitalisierung.bayern/wp-content/uploads/ZD.B-Positionspapier_Final_web.pdf
Econsense (2021) Blueprint for Implementing Digital Responsibility in Companies https://econsense.de/app/uploads/2020/11/201119_econsense_Blueprint_E.pdf
Istotność tematu w Niemczech ujawniła się wraz z ogromnym odzewem na wezwanie do wydania książki - swój wkład wniosło prawie 100 autorów - Bertelsmann Stiftung (Hrsg.) (2020) Unternehmensverantwortung im digitalen Wandel. Ein Debattenbeitrag zu Corporate Digital Responsibility. https://www.bertelsmann-stiftung.de/de/publikationen/publikation/did/unternehmensverantwortung-im-digitalen-wandel-all-1

Istnieje wiele innych ruchów/inicjatyw lub programów, które mają podobne cele do CDR, a mianowicie tworzenie pozytywnnego wpływu na społeczeństwo i planetę przy użyciu technologii i odpowiedniego wykorzystania danych. Są to na przykład:

Tech for Good
Digital with Purpose
ForHumanity.